جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی نوعی روش جراحی است که از طریق ایجاد برش های کوچک و وارد کردن ابزار های جراحی از طریق آنها به حفره های شکمی و لگنی دسترسی ایجاد می شود. 

این نوع جراحی به دلیل برش های کوچکی که دارد کم تهاجمی بوده و دوران نقاهت کوتاهتری دارد، به صورتی که بیمار خیلی زود بهبودی خود را پیدا می کند.

درد پس از عمل کمتر از جراحی باز و مدت اقامت بیمار در بیمارستان هم کمتر خواهد بود.

برای انجام جراحی لاپاراسکوپی و مشاهده شکم و لگن، لاپاراسکوپ را از طریق برش نافی وارد بدن می شود و به وسیله آن جراحی را مدیریت می کنند.

برش های این جراحی ۴ برش در اندازه های حدود نیم اینچ است که از یکی لاپاراسکوپ و از مابقی دیگر ابزار های جراحی وارد بدن می‌شوند.

با انجام جراحی لاپاراسکوپی می توان مشکلات داخل شکم و لگن را شناسایی و درمان کرد. 

انواع لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

تشخیصی

این نوع لاپاراسکوپی، زمانی که امکان تشخیص برخی بیماری ها از طریق تصویربرداری وجود نداشته باشد و آزمایشات تصویربرداری واضح نباشند، مورد استفاده قرار می گیرد و از طریق آن عارضه موجود شناسایی و بررسی می گردد.

دکتر عاطفه گرگین، جراح و متخصص زنان و زایمان از طریق این روش ناحیه مورد نظر را بهتر بررسی می کند.

البته امروزه با توجه به سونوگرافی های پیشرفته کمتر از لاپار اسکوپی به عنوان روش تشخیصی استفاده می شود و اکثرا لاپاراسکوپی ها درمانی هستند.

نمونه برداری

در طول انجام لاپاراسکوپی تشخیصی ممکن است توده یا ضایعه ای مشاهده‌ گردد که جهت بررسی بیشتر نیاز به نمونه برداری و آزمایش دارد.

با انجام لاپاراسکوپی می توان بیوپسی یا نمونه برداری را هم انجام داد.

درمانی

برای درمان کردن بیماری ها به جای جراحی باز، از روش لاپاراسکوپی درمانی استفاده می کنند و جراحی را به این طریق انجام می دهند.

کاربرد های لاپاراسکوپی

امروزه، بسیاری از جراحی‌های رایج را می‌توان به صورت لاپاروسکوپی انجام داد. 

با این حال، اینکه آیا شما کاندید مناسبی برای جراحی لاپاروسکوپی هستید یا خیر، به پیچیدگی شرایط شما بستگی دارد.

برخی از شرایط پیچیده ممکن است نیاز به جراحی را برای مدیریت بیماری منتفی کند. 

با این حال، جراحی لاپاروسکوپی به دلیل مزایای آن، مانند هزینه کمتر و نتایج بهتر، نسبت به روش پیش‌فرض ترجیح داده شده، در حال تبدیل شدن به فهرست رو به رشدی از روش‌های رایج است. 

لاپاراسکوپی کاربرد های مختلف داشته و برای تشخیص و درمان موارد زیر به کار گرفته می شود:

• بررسی و درمان فیبروم، آندومتریوز، لوله های فالوپ و تخمدان ها جهت درمان ناباروری
• درمان کردن افتادگی موجود در کف لگن و واژن
• انجام هیسترکتومی 
• درمان حاملگی خارج از رحمی
• تشخیص و درمان چسبندگی ها در حفره لگن چون چسبندگی های رحمی 
• برداشتن توده های سرطانی 
• نازایی
• برداشتن کیست تخمدان، فیبروم رحم
• برداشتن تومورهای کوچک
• بیوپسی
• بستن لوله‌های فالوپ
• برداشتن جنین در بارداری‌های خارج از رحم
• جراحی آندومتریوز
• کولکتومی (برداشتن روده)
• رزکسیون ابدومینوپرینئال (برداشتن رکتوم)
• سیستکتومی (برداشتن ضایعات اندومتریوز مثانه)
• برداشتن رحم و تخمدانها

البته، این تکنیک‌های جراحی کم‌تهاجمی در بسیاری از نواحی دیگر بدن خارج از شکم و لگن نیز به روشی مشابه لاپاراسکوپی انجام می‌شوند، اما اصطلاحات آنها متفاوت است.

به عنوان مثال، در حفره قفسه سینه، جراح ممکن است از توراکوسکوپ برای مشاهده ریه‌های شما، از طریق برش سوراخ کلید استفاده کند یا در زانو، ممکن است از آرتروسکوپ برای همین منظور استفاده کند. 

اسکوپ‌ها معمولاً نام‌های مختلفی برای هر قسمت از بدن که تحت درمان قرار می‌گیرند، دارند، اما همه آنها نسخه‌های اصلاح‌شده یک چیز هستند.

مزایای استفاده از لاپاراسکوپی

استفاده از جراحی لاپاراسکوپی همراه با یکسری مزایا برای شخص بیمار است، این مزایا عبارتند از:

دوران بستری کوتاهی دارد و بیمار خیلی زود از بیمارستان مرخص می‌شود.

ریسک بروز عفونت در آن پایین است.

میزان درد ناشی از آن کم بوده و نیاز به مصرف داروی مسکن کمتری دارد.

بهبودی زخم ها سریع تر انجام می شود و اسکار و جای زخم کمتری دارد.

جراحی لاپاراسکوپی یا جراحی کم تهاجمی، جراحی است که از ابزارهای کوچک و چندین سوراخ کوچک در بدن بیمار استفاده می‌کند. 

این روش در مقایسه با جراحی باز که نیاز به برش‌های بزرگ تحت بیهوشی عمومی دارد، مزایای بسیاری دارد. 

در زیر به برخی از مزایا و فواید جراحی لاپاراسکوپی اشاره شده است:

در این روش، به جای یک برش بزرگ، چندین سوراخ کوچک در بدن ایجاد می‌شود. 

این سوراخ‌ها به بخیه‌های کمتری نیاز دارند که باعث کاهش زمان بهبودی بیمار می‌شود، همچنین احتمال عفونت و خونریزی کمتر است.

زمان بازگشت به عملکرد طبیعی پس از جراحی نیز در جراحی لاپاراسکوپی کوتاه‌تر است. 

بیماران معمولاً در مدت زمان کوتاه‌تری به فعالیت‌های روزانه خود باز می‌گردند و از بیمارستان مرخص می‌شوند.

در مورد جراحی لاپاراسکوپی، خون‌رسانی به بافت‌های اطراف کاهش می‌یابد و در نتیجه خطر تورم و آسیب به بافت‌های سالم اطراف محل جراحی کاهش می‌یابد.

بیمارانی که تحت جراحی لاپاراسکوپی قرار می‌گیرند، عموماً درد و علائم عفونت کمتری را تجربه می‌کنند.

جراحی لاپاروسکوپی باعث تحریک کمتر بافت‌های داخلی می‌شود و در نتیجه درد پس از عمل و چسبندگی کمتری دارد.

نتیجه بصری جراحی لاپاروسکوپی نیز معمولاً بهتر است. 

زخم‌ها کوچکتر و کم‌عمق‌تر به نظر می‌رسند و اغلب جای زخم کمتری نسبت به زخم‌های برشی باقی می‌گذارند.

با این حال، همیشه لازم است با پزشک خود مشورت کنید و از او در مورد مناسب بودن جراحی لاپاروسکوپی برای شرایط خود سوال کنید. 

هر بیماری ممکن است شرایط خاصی را ایجاد کند که نیاز به جراحی باز یا جراحی لاپاروسکوپی داشته باشد.

تجربه و مهارت جراح نیز در انتخاب نوع جراحی تأثیر می‌گذارد.

در صورت ابتلا به اندومتریوز، جراحی باید توسط جراح اندومتریوز انجام شود تا ضایعات به صورت کامل برداشه شود و ریسک عود بیماری کمتر شود. 

چگونگی انجام لاپاراسکوپی

برای انجام جراحی لاپاراسکوپی ابتدا برشی کوچک در ناف ایجاد می‌شود و با وارد کردن لوله های بایریکی به اسم تروکار، گاز دی اکسید کربن به داخل حفره شکم یا لگن وارد می گردد تا دیواره شکم از اندام های بدن جدا شده و بهتر بتوانند داخل شکم را ببینند.

با باد شدن شکم لاپاراسکوپ، در مانیتور موجود تصاویر داخل شکم و لگن مشاهده می گردد.

بعد از طریق برش های ایجاد شده دیگر ابزار های جراحی که باریک بوده و به راحتی از تروکار رد می‌شوند را وارد بدن می کنند.

در پایان جراحی، درنی در داخل شکم قرار می دهند تا مایعات اضافه و گاز را تخلیه کند. 

زمانی که جراحی انجام شد، پیش از بستن برش های موجود گاز های داخل حفره های شکمی و لگنی خارج می شود و سپس ناحیه های برش خورده با بخیه بسته می‌شوند.

اگر لاپاراسکوپی برای تشخیص یک بیماری انجام شود، معمولاً 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد.

البته با توجه به پیشرفت روش های تشخیصی امروزه کمتر به عنوان روش تشخیصی بکار می رود و قبل از اقدام به جراحی وسعت و شدت بیماری شناسایی و پلان درمانی مشخص می شود.

اگر برای درمان اندومتریوز جراحی انجام می دهید، مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید.

لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، بنابراین شما در طول عمل خواب خواهید بود و هیچ دردی احساس نخواهید کرد.

نکات مراقبتی بعد از انجام لاپاراسکوپی

بعد از انجام جراحی لاپاراسکوپی باید یکسری نکات و مراقبت ‌ها را مورد توجه قرار دهید، این نکات و مراقبت‌ ها عبارتند از:

• برای مدت زمان ۲۴ ساعته پانسمان بر روی زخم باقی بماند.
• بعد از شستشوی زخم حتما آن را به خوبی و با سشوار خشک کنید.
• دارو های تجویزی پزشک را کامل و به موقع مصرف کنید.
• در صورت داشتن درد از مسکن استفاده کنید.
• برای پیشگیری از ایجاد لخته خون باید تحرک داشته باشید و به آهستگی راه بروید. همچنین با استفاده از جوراب های فشرده یا انجام تزریق هپارین یا انوکساپارین زیر جلدی از ایجاد لخته خون جلوگیری کنید.
• در طول هفته اول جراحی، کم کم تحرک خود را بیشتر کرده و با گذشته دو تا سه هفته به فعالیت های روزمره خود بازگردید.
• در رابطه با انجام فعالیت جنسی با پزشک خود صحبت کنید که بیشتر وابسته به وضعیت جسمانی که دارید است.
• برای مدت زمان 4 هفته از رانندگی کردن خودداری کنید.
• از پراکسید هیدروژن یا الکل روی زخم خود استفاده نکنید، زیرا می‌توانند روند بهبود را کند کنند.
• اگر زخم با لباس ساییده یا ساییده می‌شود، محل را با باند بپوشانید.
• برای مقابله با هرگونه خونریزی یا ترشحات واژن پس از لاپاراسکوپی لگن، به جای تامپون، از پدهای بهداشتی استفاده کنید.
• اقداماتی مانند پوشیدن جوراب‌های فشاری یا تزریق هپارین یا ضدانعقاد تزریقی طبق نظر پزشک در نظر گرفته می شود. 
• ممکن است بعد از عمل جراحی احساس خستگی داشته باشید زیرا بدن شما انرژی زیادی را صرف بهبودی می کند.
•  باید استراحت کنید ولی از بی حرکتی طولانی مدت خودداری کنید، چون ریسک ترومبوز و تخته شدن خون را افزایش مشدهد و خطر آمبولی ریه یا مغزی را تشدید میکند. 
• در صورت بروز تنگی نفس، درد قفسه سینه، تپش قلب، تب بالا، لرز، استفراغ، مشکل در ادرار کردن، درد شدید شکم، خونریزی، افزایش قرمزی در محل برش یا افزایش درد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

موارد منع استفاده از لاپاراسکوپی

کلیه اعمال جراحی رشته زنان به جز سزارین توسط لاپاراسکوپی قابل انجام است که بسته به شرایط هر فرد و بیماری زمینه ای از جمله بیماری های قلبی عروقی یا ریوی ممکن است با محدویت همراه باشد که در باره هر فرد جداگانه تصمیم گیری می شود.

برخی افراد ممکن است برای جراحی لاپاروسکوپی مناسب نباشند. در اینجا برخی از شرایطی که ممکن است جراحی لاپاروسکوپی را نامناسب یا محدودکننده کند، آورده شده است:

• بیماران مبتلا به مشکلات قلبی عروقی جدی
• بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی شدید
• عدم امکان تزریق گاز CO2

در جراحی لاپاراسکوپی، از گاز CO2 برای ایجاد فضای لازم جهت دسترسی به ناحیه مورد نظر استفاده می‌شود.

افرادی که مشکلات جدی ریوی یا قلبی دارند و نمی‌توانند گاز CO2 را تحمل کنند، نباید تحت جراحی لاپاراسکوپی قرار گیرند.

هر مورد خاص ممکن است الزامات خاص خود را داشته باشد که باید با پزشک شما در میان گذاشته شود.

پزشک شما می‌تواند با بررسی جزئیات وضعیت شما و ارزیابی کامل وضعیت پزشکی شما، تشخیص دقیق‌تری برای شما انجام دهد.

عوارض انجام جراحی لاپاراسکوپی

انجام جراحی لاپاراسکوپی دارای عوارض کمی است و به ندرت با بروز عوارض مواجه می گردد.

 معمولاً خطر کمی برای آسیب به اندام‌های داخلی که در طول لاپاراسکوپی بررسی می‌شوند، وجود دارد. که البته بستگی به سطح مهارت جراح با توحه به وسعت بیماری دارد.

تخمین زده می‌شود که عوارض جدی پس از لاپاراسکوپی در حدود 1 مورد از 1000 مورد رخ می‌دهد.

اگر عضوی سوراخ شود، ممکن است خون و سایر مایعات به بدن شما نشت کنند، در این صورت، برای ترمیم آسیب به جراحی دیگری نیاز خواهید داشت.

از جمله عوارض احتمالی ناشی از آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ایجاد حالت تهوع و استفراغ
• داشتن درد در ناحیه زخم ایجاد شده
• وجود درد در قسمت شانه ها به دلیل گاز دی اکسید کربن وارد شده به بدن
• بروز عفونت (که با تب، قرمزی، درد، حالت تهوع و نفس تنگی همراه است)
• داشتن درد در قسمت شکم و لگن
• آسیب دیدن اندام های داخلی
• ایجاد لخته خون
• ملتهب شدن دیواره های شکمی
• خونریزی کردن

عوارض جدی پس از لاپاراسکوپی عبارتند از:

• آسیب به احشا
• آسیب عروق خونی
• آسیب به یک شریان اصلی
• عوارض ناشی از استفاده از گاز دی اکسید کربن
• واکنش آلرژیک جدی به بیهوشی عمومی
• لخته شدن خون در ورید 

بعد از جراحی لاپاراسکوپی در چه صورت باید فورا به پزشک مراجعه نمود؟

بعد از جراحی لاپاراسکوپی چنان چه با علائم زیر روبرو شدید سریعا به پزشک مراجعه نمایید:

• اگر درد ایجاد شده به جای بهبودی روز به روز شدید تر شد.
• اگر در قسمت شانه‌ های خود احساس درد زیادی داشتید و این درد در حال افزایش بود.
• در صورتی که در هنگام ادرار کردن خود با مشکل مواجه شده‌ اید یا احساس درد دارید.
• اگر خونریزی که دارید در حال افزایش است و با گذشت زمان برطرف نمی‌شود.
• اگر تورم اندام تحتانی و علایم ترومبوز دارید نیاز به برسی توسط پزشک متخصص می باشد.
• در صورتی که دمای بدن بالا است و تب دارید.
• اگر علائمی همچون تهوع، استفراغ، درد شدید شکم و عدم دفع مدفوع دارید.
• در صورتی که علائم دیگری چون تنگی نفس، درد قفسه سینه و تپش قلب دارید حتما به پزشک مراجعه نمایید.

هزینه جراحی لاپاراسکوپی

 با وجود اینکه تجهیزات لاپاراسکوپی بسیار گران است، ولی به دلیل دوره بستری کوتاه‌تر، مصرف داروهای کمتر، بازگشت سریع‌تر به کار و سایر مزایای این روش که قبلاً ذکر شد، مزایای بسیاری دارد.

البته بسته به اینکه کدام قسمت از بدن برای درمان تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد و این جراحی توسط ربات یا به صورت دستی توسط جراح انجام می‌شود، این هزینه‌ها می‌تواند متفاوت باشد.

به عنوان مثال، انجام جراحی لاپاراسکوپی با ربات به دلیل دقت بالای آن، بیشتر از انجام جراحی لاپاراسکوپی با دست است.

بسته به اینکه دستگاه‌های مورد استفاده برای انجام جراحی لاپاراسکوپی چقدر مجهز باشند، هزینه‌های این جراحی می‌تواند کم و زیاد شود.

برای جزئیات بیشتر در مورد گزینه‌های پرداخت، با محل بیمارستان و پزشک خود مشورت کنید.