هیسترکتومی یا برداشتن رحم

عمل هیسترکتومی چیست؟

هیسترکتومی روشی برای برداشتن رحم است، ممکن است بانوان بنا به دلایل مختلف با بیماری های رحمی خاص مواجه شوند که تنها راه درمان آن برداشتن رحم است تا بتوانند از سلامت بدن و سایر ارگان های مجاور محافظت نمایند. 

از آنجایی که تخمدان ها اندام های تولید کننده استروژن و سایر هورمون های جنسی هستند سلامت و محافظت از آنها اصل مهمی در علم پزشکی است. 

در صورتی که بیماری های رحمی آنقدر گسترده باشد که سلامت عمومی فرد را به خطر بیندازد با انجام جراحی هیسترکتومی بافت رحم و تمامی قسمت های آن برداشته می شود و از آسیب های خطرناک و تهدید کننده جلوگیری می شود. 

زمانی که جراحی هیسترکتومی یا برداشتن رحم به طور کامل انجام می شود، دوره قاعدگی برای همیشه متوقف خواهد شد.

در نتیجه بارداری اتفاق نمی افتد و مهم است که این افراد تحت درمان تخصصی و گاهاً هورمونی قرار بگیرند. 

رحم عضوی عضلانی و به شکل یک گلابی وارونه در سیستم تولید مثل زنان است که بین مثانه و راست روده قرار می گیرد.

هر ماه به طور طبیعی در رحم تخمکی پرورش داده می شود که امکان تبدیل آن به جنین وجود دارد. 

تخمک بارور شده در نهایت در آندومتر لانه گزینی می کند و رگ های خونی امکان تغذیه را برای جنین فراهم می کنند.

در نتیجه تخمک به یک جنین بالغ تبدیل شده و تا هنگام زایمان به رشد خود ادامه می دهد. 

هر کدام از قسمت های رحم در این چرخه نقش مهمی دارند اما در صورتی که بیماری های خاصی اتفاق بیفتد، متخصصان تمامی مراحل درمانی را سپری کرده و آخرین اقدام درمانی جراحی برای برداشتن رحم است. 

در صورتی که رحم و تخمدانها طور کامل از بدن خارج شود، امکان باروری و چرخه تخمک گذاری برای همیشه متوقف می شود و به نوعی می توان گفت که فرد وارد دوره یائسگی می شود.

دلایل انجام عمل هیسترکتومی

بعد از مطالعه و تحقیق در مورد جراحی هیسترکتومی یا برداشتن رحم احتمالاً این مسئله مطرح می شود که چرا برخی از بانوان جراحی هیسترکتومی را انجام می دهند. 

هیسترکتومی یا برداشتن رحم یک روش جراحی رایج است که در موارد زیر انجام می شود:

• فیبروم رحم
• اندومتریوزی که با دارو یا جراحی درمان نشده باشد.
• افتادگی رحم
• سرطان رحم
• سرطان دهانه رحم یا تخمدان
• خونریزی شدید واژینال که با وجود درمان ادامه داشته باشد
• درد مزمن لگن
• آدنومیوز شدید

یکی از مهمترین دلایل انجام جراحی هیسترکتومی فیبروم های رحمی هستند که به آنها توده های غیر سرطانی گفته می شود.

معمولاً فیبروم ها بعد از شکل گرفتن در رحم باعث ایجاد خونریزی شدید و درد می شود، احتمالاً در مرحله اول برای درمان فیبروم از دارو یا سایر روش های کم تهاجم استفاده می شود. 

در صورتی که تکنیک های درمانی به نتایج خوبی نرسد چاره ای جز انجام عمل هیسترکتومی باقی نمی ماند.

علت دیگر انجام جراحی هیسترکتومی ابتلا به سرطان رحم است، در صورتی که بانوان به سرطان رحم، تخمدان، دهانه رحم و یا آندومتر مبتلا باشند نیاز است که هیسترکتومی به عنوان یک درمان تخصصی و تکمیلی برای فرد انجام پذیرد. 

اینکه جراحی هیسترکتومی به چه شکل و با چه وسعتی انجام شود بستگی به پیشرفت بیماری دارد. 

آندومتریوز یک بیماری شایع در زنان است که حدودا 10 درصد زنان در سنین باروری را درگیر می کند.

زمانی که لایه عضلانی رحم را درگی را می کند، آدنومیوز نامیده می شود، که ممکن است علایمی از قبیل درد بسیار شدید و پریودهای نامنظم خونریزی های شدید را ایجاد کند و باعث نگرانی و اختلال در زندگی طبیعی بانوان می شود.

این آسیب همچنین باعث ناباروری و چسبندگی می شود ودر بیمارانیکه خواهان فرزند آوری نمی باشند، می توان چنین اختلالاتی را با عمل هیسترکتومی درمان کرد. 

بیماری های التهابی لگن و هر نوع عفونت باکتریایی باعث ایجاد دردهای شدید و مزمن در لگن می شود. 

در صورتی که این اختلالات با آنتی بیوتیک درمان نشود و بیماری همواره در حال گسترش باشد متخصصان انجام عمل هیسترکتومی را اقدام درمانی موثری می دانند. 

زمانی که پوشش داخلی رحم از حد طبیعی ضخیم تر می شود عارضه ای به نام هایپرپلازی رخ می دهد.

چنین آسیبی اغلب بر اثر وجود استروژن بیش از حد نرمال شکل می گیرد و ممکن است به بیماری هایی مثل سرطان رحم منجر گردد. 

هایپرپلازی باعث خونریزی شدید و قاعدگی نامنظم می شود و یکی از گزینه های درمانی مناسب برای بهبود آن هیسترکتومی است. 

خونریزی غیر طبیعی رحم ممکن است علایم  سرطان، تغییرات هورمونی، آدنومیوز رحم، عفونت یا فیبروم باشد. 

افتادگی رحم در سنین میانسالی کاملاً شایع است و زمانی که رحم به طور طبیعی از جای خود لغزیده می شود و به سمت پایین و داخل واژن قرار می گیرد شرایط غیر طبیعی در بدن ایجاد می شود. 

معمولاً چنین آسیبی در دوران یائسگی یا برای زنان چاق با سابقه زایمان های زیاد اتفاق می افتد.

اگر فشار غیر طبیعی به لگن وارد شود یا افراد با مسائل ادراری یا مشکلات روده‌ ای مواجه باشند امکان ایجاد افتادگی رحم برای آنها افزایش می یابد. 

در نتیجه می توان برای رفع این آسیب و البته با توجه به شدت افتادگی جراحی هیسترکتومی را راه حل درمانی موثری دانست.

روش های انجام هیسترکتومی

زمانی که متخصصان بهترین روش درمانی را برای بهبود آسیب های رحمی عمل هیسترکتومی یا برداشتن رحم می دانند این درمان با تکنیک های مختلف انجام می شود که شامل:

هیسترکتومی شکمی

در این روش پزشک برشی افقی در امتداد خط موی شرمگاهی ایجاد می کند.

زمانی این تکنیک انجام می شود که پزشک متوجه شود با یک فیبروم بزرگ رحمی مواجه هستند و نیاز است که برای درمان این آسیب و برداشتن رحم این مدل برش در سطح شکم اعمال شود. 

هیسترکتومی شکمی علاوه بر درمان فیبروم های بزرگ برای سرطان های گسترده نیز انجام می شود.

زیرا پزشکان نیاز می دانند بخش های وسیع تری از رحم را ارزیابی کرده و مورد بررسی و پاکسازی قرار دهند.

هیسترکتومی لاپاراسکوپی

یکی از روش های موثر و کاربردی برای هیسترکتومی یا برداشتن رحم روش جراحی لاپاراسکوپی است، در این فرایند جراح از لاپاراسکوپ استفاده می کند که مجهز به دوربین و نور کافی است. 

برای شروع جراحی برش کوچکی در اطراف ناف اعمال می شود که حدوداً ۳ یا ۴ برش کافی است که از این طریق می توانند سایر ابزارهای تخصصی را به بخش آسیب دیده منتقل کنند. 

در این روش از گاز دی اکسید کربن برای متسع کردن شکم استفاده می کنند.

باد کردن شکم با این روش باعث می شود تا پزشک به وضوح بخش های مورد نظر را بررسی کرده و درمان و اصلاحات انجام می پذیرد.

مزایای جراحی به روش لاپاراسکوپی بر روش برش سنتی باز عبارت است از:

• برش های کوچکتر
•  حداقل آسیب به بافت نرم
•  درد کمتر بعد از عمل
•  زمان بهبودی سریعتر
• میزان عفونت کمتر
•  باقی ماندن جای زخم کمتر
• دسترسی دقیق تر جراح به قسمت های موردنظر

هیسترکتومی واژینال

در این روش با ایجاد برش در قسمت بالایی واژن پزشک می تواند جراحی هیسترکتومی را انجام دهد. 

بانوانی که دچار افتادگی رحم هستند و دهانه رحم به داخل واژن کشیده می شود تحت جراحی هیسترکتومی با این روش قرار می گیرند. 

زمانی که هیسترکتومی واژینال انجام می شود بیماران دوره نقاهت کوتاه تری را سپری می کنند و روند بهبودی نسبت به روش شکمی آسان تر و سریع تر سپری می شود. 

گاهی اوقات امکان انجام هیسترکتومی واژینال وجود ندارد و این محدودیت ها مربوط به علت جراحی، شکل رحم و اندازه رحم می شود. 

با این حال متخصصان در بین هر کدام از این روش ها بهترین اقدام را انجام داده تا جراحی هیسترکتومی با موفقیت انجام پذیرد.

بهترین تصمیم گیرنده برای اینکه هیسترکتومی با چه روشی انجام شود متخصصانی هستند که در این زمینه مهارت و تجربه کافی دارند. 

متخصصان با توجه به شدت آسیب ها و نحوه انجام جراحی بهترین روش را انتخاب می کنند تا جراحی با موفقیت انجام شود.

ضمن اینکه مراقب هستند تا آسیبی به سلامت بدن و سایر اندام های مجاور وارد نشود.

 می توانید در انتخاب روش جراحی به دکتر عاطفه گرگین اطمینان کرده و قطعا درمان سریع و کاربردی را تجربه خواهید کرد.

مراقبت های بعد از عمل

بهبودی شما بستگی به نوع جراحی انجام شده و پیشرفت بهبودی شما دارد.

 برایتان داروهای مسکن تجویز می شود تا درد نداشته باشید و آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت داده می شود.

 پس از جراحی استراحت کافی داشته باشید و از بلند کردن اجسام خودداری کنید.

 زمانی که درد، خونریزی و فشار شکمی برطرف شد، می توانید فعالیت های عادی خود را ادامه دهید. 

فعالیت جنسی را می توان حدود شش هفته پس از جراحی از شروع کرد، تا 6 هفته پس از جراحی باید از انجام ورزش خودداری شود.

خطرات و عوارض عمل هیسترکتومی

در اکثر موارد هیچ گونه عارضه ای پس از جراحی رخ نمی دهد. با این حال، خطرات و عوارض مرتبط با هیسترکتومی به روش لاپاراسکوپی شامل موارد زیر است

• عفونت
•  خون ریزی
•  لخته شدن خون
• بی اختیاری ادراری
• افتادگی واژن
• درد مزمن
•  آسیب به مثانه یا حالب
•  مقاربت دردناک
• یائسگی زودرس اگر تخمدان ها برداشته شوند

در صورت مشاهده هریک ازعلائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

• خونریزی شدید از واژن
•  درد، قرمزی، تورم یا ترشح در اطراف برش ها
•  تب بیش از 38.3 درجه
• تهوع و استفراغ
•  تنگی نفس